Organizacja pracy szkoły
Doradztwo zawodowe
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. W. BRONIEWSKIEGO W ZELGNIE ROK SZKOLNY
1. Założenia WSDZ
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System ten określa rolę i zadania nauczycieli w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, metody pracy. Dobrze przygotowany uczeń do podjęcia decyzji edukacyjnej i zawodowej to taki, który wie jakie ma zainteresowania i predyspozycje, potrafi dokonać samooceny, zna swoją wartość, umie samodzielnie wybrać szkołę ponadgimnazjalną i ponadpodstawową, ma plany na przyszłość.
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego zakłada, że:
- Wybór zawodu nie jest pojedynczym aktem – to długotrwały proces stanowiący sekwencje decyzji podejmowanych przez wiele lat.
- Na wybór zawodu składają się: wiedza na temat własnych predyspozycji i umiejętności, wiedza na temat zawodów, ścieżek edukacyjnych i rynku pracy.
- Preferencje edukacyjne i zawodowe są zależne od uwarunkowań wewnętrznych (cechy osobowości, temperament, zdolności)i zewnętrznych człowieka (doświadczenia, otoczenie społeczne).
- Oddziały przedszkolne i szkoła podstawowa obok rodziny stanowi środowisko mające istotny wpływ na podejmowanie decyzji edukacyjnych uczniów.
- Działania w ramach WSDZ powinny być zaplanowane, spójne, prowadzone w sposób ciągły i systematyczny.
2. Podstawy prawne
Najważniejsze założenia związane z realizacją WSDZ w szkole zawarte są w dokumentach:
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia”.
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r . - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r., Nr 118, poz. 1112, Nr 137, poz.1304, Nr203, poz. 1966 Nr 228, poz.2258 oraz z 2004r., Nr 96, poz. 959 i Nr 179, poz. 1845) dotyczy zasadności zatrudnienia w szkole doradcy zawodowego.
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59, 949)
- Rozporządzenie MEN z dnia 16 sierpnia 2018 r. Poz. 1675w sprawie doradztwa zawodowego
- Rozporządzenie MEN z dnia 09 sierpnia 2017r. w sprawie zasad udzielania
i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. - Rozporządzenie MEN z dnia 09 sierpnia 2017r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym
( Dz.U. z2017r., poz. 1578)
- Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego (…)
- Rozporządzenie MEN z dnia 12 lutego 2019 w sprawie doradztwa zawodowego
( Dz. U. z 2017 r., poz. 356)
- Statut Szkoły Podstawowej w Zelgnie
3. Cele WSDZ
Cel ogólny: Przygotowanie uczniów do dokonania świadomego i trafnego wyboru dalszej drogi edukacyjnej w przyszłości wyboru zawodu.
Cele szczegółowe:
W oddziałach przedszkolnych szkoły podstawowej:
- określanie ulubionych form spędzania czasu wolnego
- poznawanie różnych zainteresowań i pobudzanie do rozwoju nowych zainteresowań
- wyjaśnienie znaczenia pracy w życiu człowieka
- poznawanie różnych zawodów i odgrywanie ich w zabawie, w tym próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem
- wskazywanie zawodów wykonywanych przez osoby z najbliższego otoczenia
- nazywanie ulubionych czynności uczniów
- rozwijanie kreatywności w zakresie „kim chciałbym zostać, jak dorosnę…?”
- określanie, co robię dobrze
- opisywanie tego, co wynika z podejmowanych przez siebie działań
- nazywanie etapów edukacji (bez kolejności chronologicznej)
- podejmowanie prób decydowania w ważnych dla siebie sprawach indywidualnie i w grupie rówieśniczej
- planowanie działań własnych lub grupy przez wskazywanie pojedynczych czynności i zadań do realizacji celu
W klasach I – III szkoły podstawowej:
- opisywanie i wyjaśnianie znaczenia pracy w życiu człowieka
- zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów i odgrywanie ich w zabawie, omówienie wpływu zawodów na kształt otoczenia
- posługiwanie się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem
- uruchomienie kreatywności uczniów na temat swojej przyszłości
- rozwijanie pozytywnej postawy wobec pracy i edukacji; uzasadnianie potrzeby uczenia się i zdobywania nowych umiejętności
- zapoznanie uczniów ze znaczeniem własnych zainteresowań i zdolności w wyborze właściwego zawodu
- poszukiwanie przez uczniów odpowiedzi na pytanie: jakie są moje możliwości, uzdolnienia, umiejętności, cechy charakteru,
stan zdrowia?; wskazywanie swoich mocnych stron
- rozwijanie umiejętności oceny swoich możliwości
- wskazywanie przez uczniów źródeł wiedzy i treści, których lubią się uczyć
- planowanie działań własnych lub grupy przez wskazywanie podstawowych czynności i zadań do realizacji celu
- próbowanie samodzielnego podejmowania decyzji w sprawach bezpośrednio związanych z własną osobą
W klasach IV– VI szkoły podstawowej:
- poznawanie własnych zasobów (zainteresowania, mocne strony, kompetencje, uzdolnienia);
- wyjaśnienie znaczenia pracy w życiu człowieka
- zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów i rynkiem pracy, poszczególnych grup zawodowych
- opisywanie ścieżek zdobywania zawodów, zna podstawową specyfikę pracy w zawodach
- uruchomienie kreatywności uczniów na temat swojej przyszłości
- rozwijanie pozytywnej postawy wobec pracy i edukacji
- wyjaśnianie roli pieniądza we współczesnym świecie i jego związku z pracą
- zapoznanie uczniów ze znaczeniem własnych zainteresowań w wyborze właściwego zawodu i czynników wpływających na wybór zawodu
- posługiwanie się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem w sposób twórczy i kreatywny
- prezentowanie zainteresowań i uzdolnień z zamiarem zaciekawienia odbiorców
- stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań i pasji
- wskazywanie przez uczniów przedmiotów szkolnych, których lubią się uczyć
- zdobywanie umiejętności związanych z planowaniem własnych działań lub działań grupy
- podejmowanie działań w sytuacjach zadaniowych wraz z umiejętnością oceny tych działań i formułowaniem wniosków na przyszłość
- wskazywanie sposobów zdobywania wiedzy oraz omawianie swojego indywidualnego sposobu nauki
- samodzielne docieranie do informacji i korzystanie z różnych źródeł wiedzy
- opowiadanie o własnych planach edukacyjno – zawodowych
- planowanie działań własnych lub grupy przez wskazywanie szczegółowych czynności i zadań do realizacji celu
- próbowanie samodzielnego podejmowania decyzji w sprawach bezpośrednio lub pośrednio związanych z własną osobą
W klasach VII i VIII szkoły podstawowej:
- odkrywanie i rozwijanie świadomości zawodowej uczniów, planowanie drogi edukacyjno-zawodowej na każdym etapie edukacji z uwzględnieniem własnych zasobów
- dokonywanie syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno – zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł
- określanie wpływu stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych
- rozpoznanie przez uczniów własnych zasobów (zainteresowania, mocne strony, kompetencje, uzdolnienia, predyspozycje zawodowe);
- rozpoznanie przez uczniów swoich możliwości i ograniczeń w zakresie wykonywania zadań zawodowych i planowania własnej ścieżki edukacyjno-zawodowej (na podstawie autoanalizy)
- określanie przez uczniów ich własnej hierarchii wartości i potrzeb
- motywowanie uczniów do podejmowania dyskusji i refleksji nad wyborem przyszłej szkoły i zawodu
- rozbudzanie aspiracji zawodowych i motywowanie do działania
- wdrażanie uczniów do samopoznania
- wyzwalanie wewnętrznego potencjału uczniów
- kształcenie umiejętności analizy przez uczniów ich mocnych i słabych stron i dokonywania autoprezentacji
- rozwijanie umiejętności pracy zespołowej i współdziałania w grupie
- dokonywanie autoprezentacji
- wyrabianie szacunku dla samego siebie
- poznanie możliwych form zatrudnienia
- poznanie lokalnego rynku pracy (zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy)
- wyszukiwanie i analizowanie informacji o zawodach, charakteryzowanie zawodów z uwzględnieniem kwalifikacji oraz możliwości ich uzyskania
- porównywanie własnych zasobów i preferencji z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców
- poznanie możliwości dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego (poprzez analizę ofert szkół ponadpodstawowych pod względem możliwości dalszego kształcenia)
- poznawanie znaczenia uczenia się przez całe życie
- wskazywanie wartości związanych z pracą i etyką zawodową
- poznawanie struktury i warunków przyjęć do szkół ponadpodstawowych; analizowanie kryteriów rekrutacyjnych do szkół w kontekście własnych zasobów; charakteryzowanie struktury edukacji formalnej i możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej
- diagnoza preferencji i zainteresowań zawodowych
- pomoc w określaniu celów i planów edukacyjno-zawodowych, uwzględniających zasoby uczniów
- poznawanie różnych zawodów
- analizowanie znaczenia doświadczenia i możliwości pracy
- wskazywanie osób i charakteryzowanie instytucji wspomagających planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej przez uczniów wyjaśnienie, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy
- dokonanie wyboru dalszej ścieżki edukacyjno – zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym
- planowanie ścieżki edukacyjno – zawodowej z uwzględnieniem konsekwencji własnych wyborów
- udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Ponadto uczeń:
a) zna swój potencjał edukacyjny, psychologiczny (predyspozycje, mocne strony i ograniczenia, zainteresowania, uzdolnienia)
b) posiada informacje na temat różnych grup zawodowych (charakterystyka wykonywanej pracy, wymagania do wykonywania konkretnego zawodu, przeciwwskazania zdrowotne)
c) rozwija swoje umiejętności i zainteresowania, wie jak się uczyć
d) rozwija umiejętności pracy w zespole (komunikatywność, zaangażowanie, właściwe relacje społeczne)
e) prezentuje postawę szacunku do pracy
f) zna czynniki trafnego wyboru szkoły i zawodu
g) rozwija umiejętność podejmowania decyzji
h) jest otwarty i przygotowany na wyzwania współczesnego świata (gotowość do zmian)
i) zna zasady systemu kształcenia w Polsce oraz ofertę edukacyjną szkół ponadpodstawowych
j) zna zasady rekrutacji do szkół ponadpodstawowych
k) zna źródła informacji edukacyjnych i zawodoznawczych, ma dostęp do tych informacji
Nauczyciele:
a) potrafią diagnozować potrzeby i zasoby uczniów
b) wykorzystują wiedzę o uczniu, pomagają mu określać jego ścieżkę edukacyjną i zawodową
c) umożliwiają rozwój zainteresowań i zdolności uczniów
d) realizują tematy zawodoznawcze metodami aktywnymi zgodnie z zaleceniami
e) wspierają rodziców w procesie doradczym, udzielają informacji lub kierują do specjalistów
f) włączają przedstawicieli instytucji i zakładów pracy w realizowanie doradztwa zawodowego w szkole
Rodzice:a) są zaangażowani i przygotowani do pełnienia roli ‘doradców’
b) znają czynniki ważne przy wyborze szkoły i zawodu
c) znają ofertę szkół ponadpodstawowych i zasady oraz terminy rekrutacji (dotyczy rodziców uczniów klas ostatnich)
d) angażują się w pracę doradczą szkoły (np. prezentują swoje zawody i zakłady pracy)
e) wiedzą, gdzie szukać pomocy dla swoich dzieci w sytuacjach trudnych
4. Realizatorzy i uczestnicy:
WSDZ realizowany będzie przez społeczność szkolną: dyrekcję szkoły, nauczycieli i wychowawców, specjalistów, uczniów oddziałów przedszkolnych, klas 1 – 8 i rodziców uczniów. Szkoła będzie w tym zakresie współpracowała z instytucjami i organizacjami wspierającymi jej pracę (m.in.Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, zakładami pracy). Doradztwo zawodowe obejmuje spójne działania szkoły w zakresie pracy indywidualnej i grupowej z uczniami przy wsparciu i poradnictwie nauczycieli oraz zaangażowaniu rodziców. Działania mają charakter zaplanowany, systematyczny. Jest to zobowiązanie i wysiłek całej społeczności szkolnej, w której poszczególne grupy podejmują określone działania.Zakres zadań poszczególnych osób zaangażowanych w proces doradczy wynika z kompetencji, profilu wykształcenia, wykładanych treści oraz podstawy programowej w szkole podstawowej.
Dyrektor szkoły odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym; współpracuje z doradcą zawodowym w celu realizacji WSDZ; wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego w szkole a instytucjami zewnętrznymi; zapewnia warunki do realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego.
Koordynator doradztwa zawodowego bierze udział w planowaniu działań szkoły w zakresie doradztwa zawodowego, aktualizuje informacje związane z doradztwem zawodowym, dokonuje bieżącego monitorowania realizacji WSDZ, przeprowadza ewaluację i sporządza sprawozdanie z realizacji WSDZ.
Pedagog szkolny diagnozuje potrzeby oraz możliwości uczniów, udziela indywidualnych porad i konsultacji w zakresie rozpoznawania mocnych stron oraz podejmowania decyzji edukacyjnych, w zależności od potrzeb i możliwości organizacyjnych, prowadzi zajęcia rozwijające umiejętności emocjonalno-społeczne oraz na temat technik uczenia się, radzenia sobie ze stresem i autoprezentacji, kieruje uczniów do specjalistycznych placówek.
Doradca zawodowy prowadzi zajęcia grupowe w klasach siódmych i ósmych w wymiarze 10 godzin w jednym roku szkolnym (realizacja programu „Spełniaj marzenia!”). Systematyczne diagnozuje zapotrzebowania uczniów na informacje i pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu i kierunku kształcenia.
Wskazuje osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródła dodatkowejinformacji na temat:
- rynku pracy,
- trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia,
- możliwości wykorzystania posiadanych uzdolnień i talentów w różnych obszarach świata pracy,
- instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w życiu codziennym i zawodowym,
- alternatywnych możliwości kształcenia dla młodzieży z problemami emocjonalnymi i niedostosowaniem społecznym,
Udziela indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom;
- prowadzi grupowe zajęcia aktywizujące, przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej;
- kieruje, w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy, lekarzy itp.;
- koordynuje działalnością informacyjno – doradczą w szkole;
- wspiera rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo – informacyjnych
współpracuje z Radą Pedagogiczną w zakresie:
- tworzenia i zapewnienia ciągłości działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa, zgodnie ze statutem szkoły,
- realizacji zadań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej, zawartych w programie wychowawczo - profilaktycznym szkoły.
Współpracuje z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa: kuratoria oświaty, centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno – pedagogiczne, powiatowe urzędy pracy, wojewódzkie komendy OHP, zakłady doskonalenia zawodowego.
Wychowawcy na lekcjach wychowawczych wprowadzają podstawy treningu interpersonalnego, kierują uczniów potrzebujących pomocy doradcy zawodowego na konsultacje, prowadzą zajęcia na temat poznawania siebie i o tematyce zawodowej, uczą sposobów organizacji pracy własnej, wyznaczania celów, pomagają określać konsekwencji wyborów i działań (metoda drzewa decyzyjnego). Na każdym przedmiocie nauczyciele realizują podstawę programową, odnosząc się do doradztwa zawodowego.
Przykłady zadań nauczycieli poszczególnych przedmiotów w odniesieniu do doradztwa zawodowego:
Nauczyciele grup przedszkolnych pomagają przedszkolakom określać ich zainteresowania, urządzają kąciki zainteresowań. Dzieci zapoznają się ze światem zawodów, nauczyciele omawiają z dziećmi zawody ich najbliższych, prezentują charakterystykę pracy w różnych zawodach. Rozmawiają o tym , kto pracuje w przedszkolu i w szkole. Zapraszają na zajęcia przedstawicieli różnych zawodów, dzieci poznają zawody w zagadkach. Nauczyciele przedstawiają kolejne etapy edukacji np. Jak będzie w szkole… i uczą dzieci planować swoje działania i przyszłość (zajęcia i zabawy na temat „kim będę w przyszłości?”).
Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej uczą wyszukiwania informacji na temat edukacji i zawodów. Wdrażają do podejmowania obowiązków i rzetelnego ich wypełniania. Przedstawiają znaczenie pracy w życiu człowieka, omawiają z dziećmi zawody ich najbliższych, prezentuje charakterystykę pracy w różnych zawodach. Rozwijają zainteresowania, zapoznają ze sposobami powstawania różnych przedmiotów, uczą podstawowych umiejętności technicznych.
Nauczyciel zajęć komputerowych prowadzi naukę poszukiwania, selekcjonowania, porządkowania, gromadzenia i wykorzystywania informacji np. dotyczących oferty edukacyjnej. W miarę potrzeb pomaga uczniom klas ostatnich w logowaniu się do elektronicznego systemu wspomagania rekrutacji szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych, wyjaśnia organizację pracy i przepisy bhp w pracy z komputerem, uczy komunikowania się z wykorzystaniem komputera i technologii informacyjnych. Prezentuje sposoby opracowywania tekstów (redagowanie pism urzędowych - CV, list motywacyjny) prezentacji multimedialnych oraz danych liczbowych w arkuszu kalkulacyjnym. Wdraża do pracy zespołowej w ramach projektu, pokazuje sposoby wykorzystania technologii informacyjnych w różnychzawodach.Pokazuje znaczenie kreowania wizerunku w mediach, bezpieczeństwa w Internecie.
Nauczyciele języka polskiego omawiają charakter pracy w różnych zawodach, uczą tworzenia wypowiedzi: pisania życiorysu, podania,ogłoszenia, listu oficjalnego (dostosowywanie wypowiedzi do sytuacji). Kształtują umiejętność operowania słownictwem z kręgu: szkoła i nauka, środowisko społeczne. Wdrażają do samokształcenia i docierania do informacji. Pokazują znaczenie komunikacji niewerbalnej w autoprezentacji.
Nauczyciele matematyki uczą gromadzenia i porządkowania danych o edukacji i zawodach, odczytywania i interpretacji danych w tekstach, tablicach i wykresach. Kształtują umiejętność posługiwania się procentami, zapoznają z zawodami z dziedziny księgowości i rachunkowości.Uczą planowania czynności z wykorzystaniem kalendarza (wykonywanie obliczeń) oraz dzielenia zadań na etapy.
Nauczyciele języków obcych zapoznają z zasobem języka dotyczącym szkoły i pracy oraz cech charakteru i umiejętności. Prezentują uczniom materiały o zawodach w języku obcym. Uczą tworzenia kilkuzdaniowych wypowiedzi na temat swoich umiejętności (prezentacja siebie). Zachęcają do pracy zespołowej metodą projektu. Podkreślają znaczenie znajomości języków obcych na współczesnym rynku pracy.
Nauczyciele przedmiotów przyrodniczych omawiają stan zdrowia i choroby człowieka, nawiązując do przeciwwskazań zdrowotnych w wybranych zawodach.Wykazują znaczenie odpoczynku w życiu człowieka, prawidłowych warunków nauki i pracy, zasad uczenia się. Wdrażają do planowania dnia i organizowania pracy własnej. Zapoznają z zawodami z dziedziny meteorologii, rolnictwa, biologii, leśnictwa, ochrony środowiska, fizyki,chemii, geografii, ochrony zdrowia, astronomii.
Nauczyciele historii i wiedzy o społeczeństwie informują o siedzibie władz lokalnych uczniów oraz ich zakresie działań i sposobie powoływania.Wyjaśniają demokratyczny charakter państwa. Charakteryzują pojęcie samorządności, opisują zawody związane z polityką, dyplomacją,przedstawiają zawód historyka. Zapoznają ze znaczeniem społecznego podziału pracy, opisują grupy społeczne i ich role w społeczeństwie.Omawiają z uczniami problemy współczesnej Polski (m.in. bezrobocie). Zapoznają ze zjawiskiem emigracji politycznej i zarobkowej. Uczą tworzenia drzewa genealogicznego. Omawiają z uczniami funkcjonowanie przemysłu, warunki pracy w fabryce dawniej i dziś. Prezentująpodstawowe cechy obecnego systemu gospodarczego.Na lekcjach WOS – w klasach ostatnich organizują tematykę związaną ze ścieżką zawodową.
Nauczyciele wychowania fizycznego omawiając trening zdrowotny, pomagają opracować rozkład dnia ucznia, uwzględniając proporcje między pracą a wypoczynkiem, wysiłkiem umysłowym i fizycznym.
Nauczyciele edukacji zdrowotnej prowadzą lekcje na temat ról społecznych i modeli życia. Zapoznają ze sposobem pracy instytucji działających na rzecz dziecka i rodziny. Kształtują u uczniów poczucie odpowiedzialności za własny rozwój.
Nauczyciel muzyki zapoznaje uczniów z zawodami związanymi z muzyką, przekazuje wiedzę o tworzeniu instrumentów, uczy gry na instrumentach.
Nauczyciel plastyki zapoznaje z zawodami z dziedziny kultury. Uczy korzystania z przekazów medialnych oraz wykorzystywania ich wytworów.
Nauczyciel techniki opisuje funkcje urządzeń technicznych, omawia kolejność działań technologicznych, organizację miejsca pracy i szacowanie czasu jej trwania. Uczy posługiwania się narzędziami do obróbki ręcznej.
Nauczyciele bibliotekarze udostępniają materiały związane z edukacją oraz literaturę z zakresu doradztwa zawodowego, udostępniają ulotki o szkołach. Ponadto nauczyciele prowadzą zajęcia pozalekcyjne i koła zainteresowań umożliwiające uczniom rozwijanie swoich zdolności i umiejętności.
Nauczyciele - wychowawcy świetlicy szkolnej włączają się w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej; rozpoznają i wspierają w rozwoju zdolności i uzdolnienia uczniów; udzielają uczniom informacji o możliwości korzystania z usług doradcy zawodowego.
Sojusznicy- sieć współpracy:
- Placówki współpracujące ze szkołą: PPP, szkoły ponadpodstawowe, urzędy pracy, centra informacji, np. Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej, OHP- mobilne centra informacji
- Pracodawcy
- Ośrodek Rozwoju Edukacji (ORE)
5. Formy i metody pracy doradczej:
Formy adresowane do uczniów:
- Diagnoza i analiza potrzeb na podstawie obserwacji, wywiadów, ankiet
- Indywidualne konsultacje i porady związane z dalszą edukacją (również dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi)
- Warsztaty grupowe - pozwalające na odkrywanie swoich zainteresowań, umiejętności i predyspozycji zawodowych, ukazujące potrzebę planowania własnej przyszłości zawodowej
- Zajęcia grupowe - skierowane na rozwój umiejętności społecznych i interpersonalnych: komunikacji, współpracy, przezwyciężania stresu
- Koła zainteresowań
- Zajęcia grupowe umożliwiające poznanie różnych zawodów i związanych z nimi wymagań, filmy zawodoznawcze
- Realizowanie treści zawodoznawczych na lekcjach poszczególnych przedmiotów
- Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów
- Udział w tzw. lekcjach zawodoznawczych organizowanych przez szkoły ponadpodstawowe,
- Udział w spotkaniach informacyjnych z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych,
- Wyjścia i wycieczki szkolne do zakładów pracy
- Tablica z informacjami na temat rekrutacji do szkół ponadpodstawowych i ofercie edukacyjnej
- Udział w dniach otwartych szkół ponadpodstawowych, giełdach szkół,
- Udział w konkursach, imprezach z zakresu doradztwa zawodowego,
- Udział w projektach edukacyjnych tematycznie powiązanych z orientacją zawodową oraz doradztwem zawodowym,
- Działanie Szkolnego Koła Wolontariatu, Samorządu Szkolnego.
Formy adresowane do rodziców uczniów:
- Indywidualne konsultacje i porady udzielane przez nauczycieli/specjalistów na terenie szkoły
- Kierowanie do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej na konsultacje z doradcą zawodowym
- Zachęcanie i włączanie rodziców w proces doradczy szkoły np. poprzez przedstawianie wykonywanych przez siebie zawodów
- Udział w dniach otwartych ponadpodstawowych
- Udostępnianie informacji edukacyjnych (prezentacja założeń pracy edukacyjnej na terenie szkoły na rzecz uczniów, informacji na temat zasad i terminów rekrutacji) i zawodowych (o zawodach przyszłości)
Formy adresowane do nauczycieli:
- Udział w szkoleniach z zakresu doradztwa zawodowego
- Tworzenie warunków do wymiany doświadczeń i dzielenia się wiedzą
Formy adresowane do środowiska lokalnego:
- Spotkania z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych
- Spotkania z przedstawicielami lokalnych firm i zakładów pracy
- Współpraca z instytucjami wspierającymi pracę szkoły m.in. Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, Zespołami Szkół w Chełmży.
Metody pracy doradczej:
-
- Metody aktywizujące (burza mózgów, dyskusja, giełda pomysłów, mapy myślowe, drzewo decyzyjne)- wspólne pracowanie nad rozwiązaniem problemu
- Drama – krótkie scenki i inscenizacje, odgrywanie ról; metody plastyczne – komiksy, plakaty
- Metody audiowizualne - wykorzystanie Internetu jako narzędzi zdobywania informacji, programy i prezentacje multimedialne,filmy edukacyjne
- Gry i zabawy rozwijające myślenie strategiczne
- Trening komunikacji i zachowań społecznych, mini wykłady, pogadanki, debaty, projekty
6. Treści i czas realizacji programu
Treści z zakresu doradztwa zawodowego będą realizowane w ciągu roku szkolnego na lekcjach doradztwa zawodowego w klasach VII i VIII,na lekcjach wychowawczych, przedmiotowych,zastępstwach, zajęciach pozalekcyjnych oraz poza szkołą poprzez udział uczniów w wyjściach, wycieczkach, spotkaniach i imprezach edukacyjnych związanych z wyborem kolejnej szkoły i poznawaniem zawodów.
7. Przewidywane rezultaty (efekty) i korzyści z realizacji WSDZ:
Dla uczniów i rodziców:
- Dostęp do informacji edukacyjnej i zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców.
- Znajomość czynników niezbędnych do podjęcia trafnej decyzji wyboru zawodu i szkoły ponadgimnazjalnej
- Znajomość świata pracy i ofert szkolnictwa ponadpodstawowego
- Świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe.
- Kształtowanie odpowiednich postaw, nawyków, umiejętności i wiedzy oraz aktywności zawodowej uczniów.
- Mniej niepowodzeń szkolnych, większa motywacja do nauki i pracy.
- Pomoc rodzinie w kształtowaniu określonych postaw i zachowań związanych z planowaniem kariery zawodowej ich dzieci.
- Przygotowania uczniów do pełnienia różnych ról społecznych i zawodowych.
Dla szkoły:
- Utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji.
- Realizowanie przepisów prawa oświatowego w zakresie doradztwa zawodowego.
- Zwiększanie świadomości na temat własnych predyspozycji i atrakcyjności rynku pracy
Dla środowiska lokalnego:
- Zwiększenie trafności decyzji edukacyjnych uczniów wybierających dalszą ścieżkę edukacyjną
- Promocja lokalnych instytucji i zakładów pracy.
8. Ocena i ewaluacja
Realizacja Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego powinna opierać się na stałym monitorowaniu, ewaluacji i kontroli podjętych działań. Kontrola powinna być dokonywana w celu usprawnienia i ulepszania realizowanych zadań lub wytyczenia nowych form pracy. Wykorzystana zostanie do tego technika wywiadu i obserwacji. Ewaluacja pozwala także zaobserwować dynamikę procesu i rodzące się nowe potrzeby czy niezaplanowane rezultaty. Dzięki ewaluacji można dokonywać aktualizacji działań doradczych, odkrywać aktualne potrzeby i oczekiwania - co pozwala na długoterminowe planowanie działań.
Każdego roku zespół nauczycieli doradztwa zawodowego opracowuje Roczny plan pracy doradztwa zawodowego.