• Patron szkoły

        • Władysław Broniewski

           

          Urodził się 17 grudnia 1897 w Płocku, w rodzinie inteligenckiej o tradycjach patriotycznych. Już w gimnazjum deklarował poglądy socjalistyczne, zakładał półlegalną drużynę skautową i tajną sekcję "Strzelca". W 1915 opuścił szkołę i wstąpił do Legionów. Po odmowie przysięgi w 1917 był internowany w Szczypiornie. Zwolniony, zdał eksternistycznie maturę i rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej zaciągnął się do wojska i wziął udział w walkach. Został odznaczony krzyżem orderu Virtuti Militari oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Do cywila wrócił w 1921, w stopniu kapitana.

           

          W 1930 był na krótko aresztowany i osadzony wraz z Janem Hemplem i Aleksandrem Watem w areszcie miejskim w Warszawie. Aresztowanym pomocy udzielił Bolesław Wieniawa-Długoszowski, adiutant marszałka Piłsudskiego, ówczesny dowódca 1 Dywizji kawalerii i szef garnizonu warszawskiego. Wówczas powstał wiersz Rozmowa z Janem.

          W 1939, w obliczu zagrożenia najazdem niemieckim, Broniewski opublikował słynny wiersz „Bagnet na broń”. We wrześniu 1939 zgłosił się do wojska na ochotnika. Przyjechał z Warszawy przez Lublin i Lwów do Tarnopola. 12 września został przydzielony do Ośrodka Zapasowego 28 Dywizji Piechoty w Zbarażu. Zanim jednak miał okazję stanąć do walki, nastąpił sowiecki najazd na Polskę.

          Broniewski był świadkiem wkroczenia Armii Czerwonej do Lwowa we wrześniu 1939. Nie mógł pogodzić się z tym, że Związek Radziecki napadł na Polskę, czemu dawał wyraz w swojej późniejszej więziennej twórczości, spisanej po wrześniu 1941.

          Po klęsce wrześniowej przebywał we Lwowie, tam w 1940 został aresztowany (pod pretekstem oskarżenia o pijaństwo i wszczynanie bójki) i osadzony w więzieniu na Zamarstynowie, a potem w Moskwie, na Łubiance. Zwolniony, wstąpił do armii Andersa (kwiecień 1942), z którą dostał się na Bliski Wschód. W Jerozolimie pracował jako redaktor techniczny pisma "W drodze" (1943), gdzie również publikował. Z tego okresu pochodzą jego antysowieckie wiersze, m.in. "Homo sapiens", podejmujący temat zbrodni katyńskiej - były one obłożone zakazem druku w Polsce aż do 1989.

          Do kraju poeta wrócił w listopadzie 1945, mieszkał początkowo w Łodzi, a następnie w Warszawie. Hołubiony przez komunistyczne władze (na 25-lecie pracy twórczej otrzymał willę na Starym Mokotowie; mieści się tam jego muzeum), tworzył wiernopoddańcze utwory i agitki (m.in. "Byt określa świadomość"i poemat "Słowo o Stalinie"). Nigdy jednak nie należał do żadnej partii politycznej. Poproszony przez Bieruta o napisanie nowego hymnu narodowego, stanowczo odmówił. Podobno w odpowiedzi wręczył prezydentowi kartkę ze słowami: "Jeszcze Polska nie zginęła..."

           

          Oprócz wierszy podejmujących doraźną tematykę polityczną powojenna twórczość Broniewskiego obejmuje poruszającą lirykę osobistą i treny, wyrastające z rodzinnych tragedii - śmierci żony Marii (Maria Zarębińska, aktorka, więźniarka Oświęcimia, zm. 1947) i ukochanej córki (Joanna Broniewska-Kozicka, reżyserka, zm. 1954). Anka zginęła w wyniku zatrucia gazem (być może była to próba samobójstwa) - pracowała wówczas nad filmem "Wisła" (impresja osnuta wokół poematu ojca). Poeta poświęcił córce swój ostatni tomik wierszy "Anka" (1956).


          Zmarł 10 lutego 1962 roku na raka krtani, został pochowany na Powązkach Komunalnych.

           

          Choć jego nazwisko jest słynne, Broniewski to w gruncie rzeczy jeden z najmniej znanych poetów XX w. Był cenzurowany i za II Rzeczypospolitej, i w Polsce powojennej. Komuniści, chcąc w nim widzieć piewcę ustroju, marginalizowali osobisty nurt twórczości i pomijali krytykę Związku Radzieckiego. Usuwali też z biografii poety fakt służby w Legionach i w armii Andersa.

          Po 1989 wiersze Broniewskiego zniknęły stopniowo z list lektur szkolnych i podręczników. Dziś poeta jest na nowo odkrywany przez twórców i krytyków młodego i średniego pokolenia, a ceniony przede wszystkim za umiejętność przekazywania emocji; również jego barwna i nietypowa biografia wzbudza zainteresowanie. Uznanie budzi Broniewski przede wszystkim jako autor erotyków. Był piewcą miłości niespełnionej, w której kochankowie są oddaleni od siebie czy to z powodu barier psychicznych, czy historycznych wydarzeń ("List do Marii z Bejrutu", "Opowiadania oświęcimskie"), czy przez śmierć ("Do umarłej").

           

          Żródło:  http://broniewski.klp.pl/, 

          http://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Broniewski, 

          http://www.culture.pl/